Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
Η έκθεση του «Ανεξάρτητου Γραφείου Αξιολόγησης» μπορεί να «δικαιώνει» πολλούς στην Αθήνα, αλλά πιθανότατα απευθύνεται κυρίως σε Βερολίνο, Φρανκφούρτη και Βρυξέλλες
Η αλήθεια είναι ότι η έκθεση του «Ανεξάρτητου Γραφείου Αξιολόγησης» του ΔΝΤ (ΙΕΟ) δεν ήταν μια ακόμη ομολογία λαθών του Ταμείου στην περίπτωση της Ελλάδας, αλλά η πληρέστερη «δήλωση μετανοίας» για το μεγαλύτερο φιάσκο της ιστορίας του.
Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον της δεν ήταν τόσο σε αυτή καθεαυτή την απαρίθμηση των «λαθών», πολλά από τα οποία έχουν αρχίσει να ομολογούνται ήδη από τα τέλη του 2012, όσο στην πολιτική ερμηνεία τους από τους ίδιους τους «ανεξάρτητους» αξιολογητές. Ακόμη και η επισήμανσή τους ότι δεν είχαν ανεμπόδιστη πρόσβαση σε όλα τα συναφή έγγραφα του ΔΝΤ αποκαλύπτει ότι ακόμη και εντός του Ταμείου, ανάμεσα στα τεχνοκρατικά του στελέχη, διεξήχθη ένας αληθινός «ψυχρός πόλεμος» για την κατασκευή των στοιχείων που θα επηρέαζαν τις αποφάσεις του. Αν το ΔΝΤ, όπως και οι άλλοι θεσμοί της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης που πρωταγωνίστησαν στην ελληνική τραγωδία ήταν εντεταγμένοι σε ένα διεθνές σύστημα λογοδοσίας, κανονικά με βάση αυτή την τελευταία έκθεση θα έπρεπε να διεξαχθεί ένα διεθνές δικαστήριο με δεκάδες κατηγορουμένους: από τον Στρος Καν και τη Λαγκάρντ, μέχρι τους προέδρους της Κομισιόν, του Eurogroup και της ΕΚΤ. Αλλά, ως γνωστόν, το ΔΝΤ δεν λογοδοτεί σε κανέναν πλην των κρατών-μεγαλομετόχων του (πρωτίστως τις ΗΠΑ), το Eurogroup είναι ένα «άτυπο όργανο» της Ευρωζώνης, χωρίς καμιά υποχρέωση λογοδοσίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η ΕΚΤ είναι «ανεξάρτητη» από κάθε πολιτικό θεσμό της Ε.Ε. και η Κομισιόν είναι απλώς «εισηγητής» αποφάσεων που λαμβάνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Έχουμε, λοιπόν, ένα ομολογημένο συλλογικό έγκλημα, έχουμε ένα πλήρες κατηγορητήριο, έχουμε ένα θύμα, μια ολόκληρη χώρα, αλλά δεν έχουμε ενόχους για καταλογισμό. Το τέλειο έγκλημα.
Στην έκθεση του ΔΝΤ πολλοί είδαν κάποιας μορφής δικαίωση. Και έσπευσαν να την υπογραμμίσουν με δηλώσεις και ανακοινώσεις. Το υπουργείο Οικονομικών, ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ΑΝΕΛ. Φυσικά, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ προτίμησαν να σιωπήσουν, παρότι υπήρξαν τα πρώτα θύματα των «λαθών» του ΔΝΤ και των πολιτικών πιέσεων της ευρωπαϊκής ηγεσίας να νομιμοποιήσει με τη συμμετοχή του το πρώτο και το δεύτερο μνημόνιο. Λογική αντίδραση, αφού οι αξιολογητές του ΔΝΤ μεταξύ άλλων αποδομούν και το PSI, το οποίο η συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ προέβαλε ως κορυφαίο επίτευγμα.
Σε ποιον αληθινά απευθύνεται το ΔΝΤ
Ωστόσο, το ΔΝΤ δεν έδωσε στη δημοσιότητα αυτή την έκθεση για να δώσει τροφή στην ασθενική και διόλου συναρπαστική αντιπαράθεση κυβέρνησης και μνημονιακής αντιπολίτευσης. Ούτε αποφάσισε να θυσιάσει το πρώτο και το δεύτερο μνημόνιο για να διασώσει το τρίτο. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει.
Με την έκθεση αυτή το ΔΝΤ δεν απευθύνεται στο ελληνικό, αλλά στο ευρωπαϊκό ακροατήριο. Και για την ακρίβεια στους τακτικούς συνομιλητές του στις Βρυξέλλες, στη Φρανκφούρτη και στο Βερολίνο. Κλιμακώνοντας τον «ψυχρό πόλεμο» που έχει κηρύξει μετά τον συμβιβασμό στο Eurogroup της 24ης Μαΐου για το θέμα της αναδιάρθρωσης του χρέους, η ηγεσία του ΔΝΤ, προφανώς σε συνεννόηση με το βασικό της αφεντικό, την αμερικανική κυβέρνηση, στέλνει στη γερμανική κυβέρνηση και στο ευρωπαϊκό ιερατείο την προειδοποίηση ότι δεν πρόκειται να κάνει το ίδιο λάθος τρίτη φορά. Δηλαδή, δεν πρόκειται να συμφωνήσει σε συμμετοχή στο τρίτο Μνημόνιο ως δανειστής (αλλά ενδεχομένως και ως τεχνικός σύμβουλος), αν δεν πάρει σαφείς εγγυήσεις και για τη βιωσιμότητα του χρέους και για τη βιωσιμότητα του ίδιου του προγράμματος. Ό μεθερμηνευόμενον, αν δεν πάρει από τώρα ποσοτικοποιημένη αναδιάρθρωση του χρέους και αναθεωρημένους επί το ρεαλιστικότερον τους στόχους για το πλεόνασμα. Ως γνωστόν, η δέσμευση που έχει αναλάβει το ΔΝΤ από τα τέλη Μαΐου είναι συντάξει νέα έκθεση βιωσιμότητας του χρέους και με βάση αυτή να φέρει εισήγηση στο ΔΣ του Ταμείου για συμμετοχή ή όχι στο τρίτο Μνημόνιο με ένα απροσδιόριστο ποσό, μεταξύ 16 και 25 δισ. ευρώ.
Όμως, κατά τα φαινόμενα οι ευρωπαϊκοί παράγοντες που έχουν αναλάβει εξειδικεύσουν τα βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, κυρίως ο ESM, κωλυσιεργούν. Ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ δήλωσε πρόσφατα, και μάλιστα αρκετά εκνευρισμένος, ότι «δεν μπορεί να ποσοτικοποιηθεί το απρόβλεπτο». Και όλοι μαζί- Eurogroup, Κομισιόν, ΕΚΤ- έχουν αποκλείσει συζήτηση για επανεξέταση των πρωτογενών πλεονασμάτων τώρα. Επομένως, το deal Ευρωζώνης- ΔΝΤ έχει μπει σε ένα φαύλο κύκλο που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη τη συμφωνία. Γι’ αυτό το ΔΝΤ κλιμακώνει την πίεσή του με την αποκαλυπτική «αυτοκριτική». Και προφανώς για τον ίδιο λόγο ο επίτροπος Μοσκοβισί, στο πέρασμά του από την Αθήνα πριν δυο εβδομάδες, έκανε λόγο για «δύσκολη διαπραγμάτευση για το χρέος το Φθινόπωρο».
Φυγή από το τοξικό περιβάλλον της Ε.Ε.;
Άλλωστε, το φιάσκο των ελληνικών μνημονίων δεν είναι ο μόνος λόγος που το ΔΝΤ αναπτύσσει τον δικό του… ευρωσκεπτικισμό. Το Brexit, η κρίση των κόκκινων δανείων, ύψους 1 τρισ. ευρώ, στις ευρωπαϊκές τράπεζες, η νέα φούσκα παραγώγων που «εγκυμονεί» η Deutsche Bank και άλλες τράπεζες, οι απρόβλεπτες γεωπολιτικές παρενέργειες του τουρκικού πραξικοπήματος, καθιστούν το περιβάλλον της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης εξαιρετικά τοξικό. Κι αυτό καθιστά πολύ δελεαστική για την ηγεσία του ΔΝΤ την ιδέα μιας απεμπλοκής πρώτα από την Ελλάδα κι έπειτα γενικώς από την Ε.Ε. Παραδόξως, αν και το ΔΝΤ είναι κακόφημο σχεδόν σε όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες του πλανήτη, τη μεγαλύτερη δυσφήμηση την υπέστη στην ανεπτυγμένη Ευρώπη. Μακριά κι αγαπημένοι ίσως είναι καλύτερα…
www.dikaiologitika.gr
Η έκθεση του «Ανεξάρτητου Γραφείου Αξιολόγησης» μπορεί να «δικαιώνει» πολλούς στην Αθήνα, αλλά πιθανότατα απευθύνεται κυρίως σε Βερολίνο, Φρανκφούρτη και Βρυξέλλες
Η αλήθεια είναι ότι η έκθεση του «Ανεξάρτητου Γραφείου Αξιολόγησης» του ΔΝΤ (ΙΕΟ) δεν ήταν μια ακόμη ομολογία λαθών του Ταμείου στην περίπτωση της Ελλάδας, αλλά η πληρέστερη «δήλωση μετανοίας» για το μεγαλύτερο φιάσκο της ιστορίας του.
Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον της δεν ήταν τόσο σε αυτή καθεαυτή την απαρίθμηση των «λαθών», πολλά από τα οποία έχουν αρχίσει να ομολογούνται ήδη από τα τέλη του 2012, όσο στην πολιτική ερμηνεία τους από τους ίδιους τους «ανεξάρτητους» αξιολογητές. Ακόμη και η επισήμανσή τους ότι δεν είχαν ανεμπόδιστη πρόσβαση σε όλα τα συναφή έγγραφα του ΔΝΤ αποκαλύπτει ότι ακόμη και εντός του Ταμείου, ανάμεσα στα τεχνοκρατικά του στελέχη, διεξήχθη ένας αληθινός «ψυχρός πόλεμος» για την κατασκευή των στοιχείων που θα επηρέαζαν τις αποφάσεις του. Αν το ΔΝΤ, όπως και οι άλλοι θεσμοί της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης που πρωταγωνίστησαν στην ελληνική τραγωδία ήταν εντεταγμένοι σε ένα διεθνές σύστημα λογοδοσίας, κανονικά με βάση αυτή την τελευταία έκθεση θα έπρεπε να διεξαχθεί ένα διεθνές δικαστήριο με δεκάδες κατηγορουμένους: από τον Στρος Καν και τη Λαγκάρντ, μέχρι τους προέδρους της Κομισιόν, του Eurogroup και της ΕΚΤ. Αλλά, ως γνωστόν, το ΔΝΤ δεν λογοδοτεί σε κανέναν πλην των κρατών-μεγαλομετόχων του (πρωτίστως τις ΗΠΑ), το Eurogroup είναι ένα «άτυπο όργανο» της Ευρωζώνης, χωρίς καμιά υποχρέωση λογοδοσίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η ΕΚΤ είναι «ανεξάρτητη» από κάθε πολιτικό θεσμό της Ε.Ε. και η Κομισιόν είναι απλώς «εισηγητής» αποφάσεων που λαμβάνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Έχουμε, λοιπόν, ένα ομολογημένο συλλογικό έγκλημα, έχουμε ένα πλήρες κατηγορητήριο, έχουμε ένα θύμα, μια ολόκληρη χώρα, αλλά δεν έχουμε ενόχους για καταλογισμό. Το τέλειο έγκλημα.
Στην έκθεση του ΔΝΤ πολλοί είδαν κάποιας μορφής δικαίωση. Και έσπευσαν να την υπογραμμίσουν με δηλώσεις και ανακοινώσεις. Το υπουργείο Οικονομικών, ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ΑΝΕΛ. Φυσικά, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ προτίμησαν να σιωπήσουν, παρότι υπήρξαν τα πρώτα θύματα των «λαθών» του ΔΝΤ και των πολιτικών πιέσεων της ευρωπαϊκής ηγεσίας να νομιμοποιήσει με τη συμμετοχή του το πρώτο και το δεύτερο μνημόνιο. Λογική αντίδραση, αφού οι αξιολογητές του ΔΝΤ μεταξύ άλλων αποδομούν και το PSI, το οποίο η συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ προέβαλε ως κορυφαίο επίτευγμα.
Σε ποιον αληθινά απευθύνεται το ΔΝΤ
Ωστόσο, το ΔΝΤ δεν έδωσε στη δημοσιότητα αυτή την έκθεση για να δώσει τροφή στην ασθενική και διόλου συναρπαστική αντιπαράθεση κυβέρνησης και μνημονιακής αντιπολίτευσης. Ούτε αποφάσισε να θυσιάσει το πρώτο και το δεύτερο μνημόνιο για να διασώσει το τρίτο. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει.
Με την έκθεση αυτή το ΔΝΤ δεν απευθύνεται στο ελληνικό, αλλά στο ευρωπαϊκό ακροατήριο. Και για την ακρίβεια στους τακτικούς συνομιλητές του στις Βρυξέλλες, στη Φρανκφούρτη και στο Βερολίνο. Κλιμακώνοντας τον «ψυχρό πόλεμο» που έχει κηρύξει μετά τον συμβιβασμό στο Eurogroup της 24ης Μαΐου για το θέμα της αναδιάρθρωσης του χρέους, η ηγεσία του ΔΝΤ, προφανώς σε συνεννόηση με το βασικό της αφεντικό, την αμερικανική κυβέρνηση, στέλνει στη γερμανική κυβέρνηση και στο ευρωπαϊκό ιερατείο την προειδοποίηση ότι δεν πρόκειται να κάνει το ίδιο λάθος τρίτη φορά. Δηλαδή, δεν πρόκειται να συμφωνήσει σε συμμετοχή στο τρίτο Μνημόνιο ως δανειστής (αλλά ενδεχομένως και ως τεχνικός σύμβουλος), αν δεν πάρει σαφείς εγγυήσεις και για τη βιωσιμότητα του χρέους και για τη βιωσιμότητα του ίδιου του προγράμματος. Ό μεθερμηνευόμενον, αν δεν πάρει από τώρα ποσοτικοποιημένη αναδιάρθρωση του χρέους και αναθεωρημένους επί το ρεαλιστικότερον τους στόχους για το πλεόνασμα. Ως γνωστόν, η δέσμευση που έχει αναλάβει το ΔΝΤ από τα τέλη Μαΐου είναι συντάξει νέα έκθεση βιωσιμότητας του χρέους και με βάση αυτή να φέρει εισήγηση στο ΔΣ του Ταμείου για συμμετοχή ή όχι στο τρίτο Μνημόνιο με ένα απροσδιόριστο ποσό, μεταξύ 16 και 25 δισ. ευρώ.
Όμως, κατά τα φαινόμενα οι ευρωπαϊκοί παράγοντες που έχουν αναλάβει εξειδικεύσουν τα βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, κυρίως ο ESM, κωλυσιεργούν. Ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ δήλωσε πρόσφατα, και μάλιστα αρκετά εκνευρισμένος, ότι «δεν μπορεί να ποσοτικοποιηθεί το απρόβλεπτο». Και όλοι μαζί- Eurogroup, Κομισιόν, ΕΚΤ- έχουν αποκλείσει συζήτηση για επανεξέταση των πρωτογενών πλεονασμάτων τώρα. Επομένως, το deal Ευρωζώνης- ΔΝΤ έχει μπει σε ένα φαύλο κύκλο που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη τη συμφωνία. Γι’ αυτό το ΔΝΤ κλιμακώνει την πίεσή του με την αποκαλυπτική «αυτοκριτική». Και προφανώς για τον ίδιο λόγο ο επίτροπος Μοσκοβισί, στο πέρασμά του από την Αθήνα πριν δυο εβδομάδες, έκανε λόγο για «δύσκολη διαπραγμάτευση για το χρέος το Φθινόπωρο».
Φυγή από το τοξικό περιβάλλον της Ε.Ε.;
Άλλωστε, το φιάσκο των ελληνικών μνημονίων δεν είναι ο μόνος λόγος που το ΔΝΤ αναπτύσσει τον δικό του… ευρωσκεπτικισμό. Το Brexit, η κρίση των κόκκινων δανείων, ύψους 1 τρισ. ευρώ, στις ευρωπαϊκές τράπεζες, η νέα φούσκα παραγώγων που «εγκυμονεί» η Deutsche Bank και άλλες τράπεζες, οι απρόβλεπτες γεωπολιτικές παρενέργειες του τουρκικού πραξικοπήματος, καθιστούν το περιβάλλον της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης εξαιρετικά τοξικό. Κι αυτό καθιστά πολύ δελεαστική για την ηγεσία του ΔΝΤ την ιδέα μιας απεμπλοκής πρώτα από την Ελλάδα κι έπειτα γενικώς από την Ε.Ε. Παραδόξως, αν και το ΔΝΤ είναι κακόφημο σχεδόν σε όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες του πλανήτη, τη μεγαλύτερη δυσφήμηση την υπέστη στην ανεπτυγμένη Ευρώπη. Μακριά κι αγαπημένοι ίσως είναι καλύτερα…
www.dikaiologitika.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου